Reklam ve pazarlama camiasında dillere pelesenk olmuş birtakım kelimeler vardır. Bu kelimeler reklam ve pazarlama çalışmalarının gidişatını belirleyeceği için üzerinde önemle durulması gerekir. İşte hedef kitle, tam da böyle bir kelime öbeğidir. Hedef kitle odaklı çalışmalar yapılmadan bir reklam kampanyasının başarılı olma ihtimali yoktur. Peki, hedef kitle nedir ve ne anlama gelmektedir?
Hedef Kitle Nedir?
Pazarlamanın ana amacı, ürün satmak veya bir marka/şirket ile ilgili bilinirlik oluşturmaktır. Dolayısıyla her pazarlama sürecinde potansiyel bir müşteri kitlesine ulaşmak gerekir. Aksi halde ürün veya marka ile ilgilenmeyen bir kitle, pazarlama sürecinin başarısız olmasına neden olur. İşte hedef kitle, bu noktada devreye girer.
Hedef kitle tanımı yapmak, bir pazarlama sürecinin en önemli aşamalarından birini oluşturmaktadır. Çünkü ilgisiz olan bir kitledense daha ilgili olan bir kitle ile ilgilenmek, pazarlama faaliyetlerinde başarı getiren önemli bir husustur. Hedef kitle, müşterilerden oluşan bir gruptur. Bu grubun sayısından çok niteliği önemlidir. Bir kampanyanın başarılı olması için kampanya hedefine uygun müşterilere tanıtım yapmak gerekir.
O halde hedef kitle nedir sorusuna şu cevabı verebiliriz: Benzer özellikleri taşıyan ve bir işletme/marka veya bir fikrin kapsama alanına giren tüketicilerdir. Bu tüketiciler yaş, gelir, yaşam tarzı açısından benzerlik gösterir. Pazarlama çalışmalarında ana amaç, birbiri ile benzer niteliklere sahip kişilere ulaşıp o kişileri etkilemektir. İşte bu işlem hedef kitle analizi ile gerçekleşebilir.
Hedef Kitle Nasıl Belirlenir?
Hedef kitle belirleme aşamasına gereken önem verilmezse emeklerin boşa gitmesi yüksek bir ihtimal. Bu bakımdan kampanya başlangıcında hedef kitlenin belirlenmesi son derece önemli. Peki, hedef kitle nasıl belirlenir?
Hedef pazar belirleme aşamasında hedef kitleyi genel kitleden ayırmak için bir takım yöntemler kullanılır. Bu yöntemler ile hedef kitlenin genelden ayrılması sağlanır ve pazarlama sürecinin hedefe odaklı olması kolaylaşır. Şimdi hedef kitleyi belirlerken dikkat edilmesi gereken ana etkenlerden bahsedelim:
- Demografik Faktörler
Yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni hal, meslek, coğrafi yerleşim demografik faktörler arasına girer. Bir reklam kampanyası 18-24 yaş arasını değil de orta yaş ve üzerini ilgilendirebilir ya da bir kampanyanın sadece büyük şehirlerde ikamet eden müşterilere gösterilmesi istenebilir. Tüketicileri genel kitleden ayırmak için demografik özelliklere göre sınıflandırmak gerekir.
- Psikolojik Faktörler
Hedef kitle analizi yaparken sadece demografik kriterleri göz önüne almak yeterli olabilir. Ancak psikolojik faktörler de en az demografik belirleyiciler kadar önemlidir. Gereksinimler, tercihler, tutum ve inançlar psikolojik faktörler grubuna girer. Hedef kitlesini psikolojik faktörleri göz önünde bulundurarak tanımlayan şirketlerin pazarlama çalışmalarında yüksek başarı elde etmesi daha kolaydır.
- Hedef Kitle Davranışını Belirleyen Diğer Faktörler
Hedef pazarı belirlerken demografik ve psikolojik faktörlere ek olarak daha farklı kriterler de kullanılabilir. Örneğin kitlenin ilişkili olduğu sosyal gruplar, aile hayatı, ekonomi düzeyi, boş zaman aktiviteleri gibi faktörler de hedef kitle belirleme aşamasında marka ve işletmelere yardımcı olabilir.
Hedef Kitleyi Etkilemek İçin Neler Yapmak Gerekir?
Hedef kitle nedir sorusuna cevap verdikten sonra hedef pazarı etkilemek için birtakım stratejiler kullanmak gerekir. Kullanılan stratejiler, maddi imkanlara göre değişiklik gösterir. Maddi açıdan yüksek bütçeli kampanyalar elbette daha çok kişiye ulaşır ancak pazarlamanın başarılı olması sadece maddiyat ile ilgili değildir. Hedef kitleyi etkilemek için daha farklı stratejiler izlenebilir. İşte hedef pazarı etki altına almak için yapılması gerekenler:
- İlk olarak hedef kitledeki potansiyel müşterileri iyi tanımak gerekiyor. Aksi takdirde kampanya boyunca yanlış mesajlar verilebilir. Bu da potansiyel müşterileri kaybetmek anlamına gelir.
- Kampanya süresince hedef kitlenin nabzını ölçmek önemlidir; bu yolla düzeltilmesi gereken ayrıntılar düzeltilebilir. Bu noktada hedef kitle ile iyi bir iletişim kurmak gerekir.
- Görselliğe önem vermek, hedef kitleyi etkileme yollarından bir diğeridir. Hazırlanan bir video ya da gif benzeri bir tasarım, hedef kitlenin ilgisini daha kolay çeker.
- Hedef kitleyi etkilemek için yapılması gerekenlerden bir diğeri –belki de en önemlisi- potansiyel müşterileri ön plana çıkarmaktır. Bir marka veya ürünün tüketicilerin hayatını daha kaliteli hale getireceği imajı yaratmak, pazarlama faaliyetlerindeki asıl başarısıdır.
Sosyal Medya ve Hedef Kitle İlişkisi
Geleneksel reklam mecraları yerini sosyal medya kanallarına bırakmış durumda. Elbette televizyon, gazete, dergi gibi geleneksel reklam alanları önemini koruyor ancak günümüzde dijital platformlara daha fazla önem verilmeye başlandığını söyleyebiliriz. Bu nedenle pazarlama faaliyetlerinden bahsederken akıllara ilk olarak dijital pazarlama geliyor.
Peki, sosyal medya neden pazarlama faaliyetlerinde önem verilen bir mecra haline geldi? Sosyal medyanın hedef kitlesine ulaşmak isteyen marka ve işletmelere sağladığı avantajları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
- Maliyeti az olması
- Hedef kitleyi daha ayrıntılı analiz etme fırsatı vermesi
- Müşteri davranışlarını ölçme imkanı vermesi
- Hızlı dönüşler alma fırsatı sunması
- Müşterilere kişiselleştirilmiş mesajlar ile ulaşma şansı yaratması
Sosyal medya kullanım oranı yüksek olduğu için işletme ve markalara daha geniş bir havuz yaratıyor. Bu nedenle bir reklam kampanyası ya da pazarlama faaliyeti düzenlerken akla gelen mecralardan ilki sosyal medya oluyor. Sosyal medyayı iyi kullanan dijital pazarlamacıların hedeflerine daha kolay ulaştıklarını söyleyebiliriz.
